Katalog praw pacjenta obejmuje prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii oraz orzeczenia lekarza. Prawo to ma zagwarantować pacjentowi możliwość wszechstronnego rozważenia jego problemu przez niezależny organ, w sytuacji gdy pacjent nie zgadza się z treścią orzeczenia lub opinii lekarskiej, której treść ma wpływ na prawa i obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa.
Sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza
Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii oraz orzeczenia lekarza oznacza, że pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii lekarskiej albo orzeczenia lekarskiego jeżeli opinia albo orzeczenie ma wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa. Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii oraz orzeczenia lekarza nie będzie zatem takich opinii i orzeczeń lekarskich, które nie wywierają żadnego wpływu na prawa i obowiązki pacjenta wynikające z przepisów prawa.
Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii oraz orzeczenia lekarza nie będzie dotyczyło także orzeczeń i opinii lekarskich co do których przewidziany jest inny tryb odwoławczy. Co prawda w takim wypadku, pacjent w sposób pośredni realizuje swoje prawo do odwołania od takiego orzeczenia czy opinii lekarskiej, jednak czyni to w toku odrębnego, specjalnego postępowania. Przykładowo do opinii i orzeczeń lekarskich nieobjętych postępowaniem przed Komisją Lekarską można zaliczyć:
- orzeczenie lekarza o istnieniu lub braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku
- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do pracy
- orzeczenie lekarza o braku przeciwwskazań do dysponowania bronią
- zaświadczenie o stanie zdrowia pacjenta wydane przez biegłego lekarza na potrzeby postępowania sądowego
Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii oraz orzeczenia lekarza nie obejmuje także orzeczeń i opinii wydanych przez podmioty nie będące lekarzami np. wydane przez psychologa.
Jak wnieść sprzeciw?
Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta. Sprzeciw wymaga uzasadnienia, w tym wskazania przepisu prawa, z którego wynikają prawa lub obowiązki, na które wpływ ma treść wydanej opinii lub orzeczenia lekarskiego. W przypadku niespełnienia tych wymagań sprzeciw jest zwracany osobie, która go wniosła.
Komisja Lekarska
W skład Komisji Lekarskiej wchodzi trzech lekarzy powołanych przez Rzecznika Praw Pacjenta ze specjalnej listy w tym dwóch tej samej specjalności, co lekarz, który wydał zaskarżoną opinię albo orzeczenie. Konsultanci krajowi, w porozumieniu z właściwymi konsultantami wojewódzkimi, opracowują raz w roku w terminie do dnia 30 marca, listę lekarzy w danej dziedzinie medycyny, którzy mogą być członkami Komisji Lekarskiej. Lista zawiera imiona i nazwiska lekarzy, ich numery telefonów i adresy korespondencyjne oraz adresy poczty elektronicznej, jeżeli je posiadają.
Wpisanie lekarza na listę wymaga uzyskania jego uprzedniej pisemnej zgody. Lekarz może odmówić udziału w Komisji Lekarskiej z ważnych powodów. Uporczywe uchylanie się od udziału w Komisji Lekarskiej albo od wydania opinii na zlecenie Komisji Lekarskiej powoduje skreślenie z listy. Z tytułu uczestnictwa w Komisji Lekarskiej lekarzowi przysługuje wynagrodzenie, które ustala Rzecznik Praw Pacjenta. Członkom Komisji Lekarskiej przysługuje zwolnienie od pracy w dniu jej posiedzenia, bez zachowania prawa do wynagrodzenia.
Postępowanie przez Komisją Lekarską
Komisja Lekarska działa na posiedzeniach. Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy może uczestniczyć w posiedzeniu Komisji Lekarskiej, z wyjątkiem części posiedzenia, w trakcie której odbywa się narada i głosowanie nad orzeczeniem, oraz udzielać informacji i wyjaśnień w sprawie. Przeprowadzenie badania pacjenta w toku postepowania przed Komisją Lekarską nie jest obowiązkowe. W przypadku podjęcia decyzji o przeprowadzeniu badania pacjenta, Przewodniczący wyznacza termin badania, biorąc pod uwagę stan zdrowia pacjenta oraz okoliczności mające wpływ na realizację praw i obowiązków pacjenta wynikających z przepisów prawa, o którym zawiadamia się pacjenta. W razie niestawienia się pacjenta na badanie Komisja Lekarska wydaje orzeczenie wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej, w tym dostarczonej przez pacjenta.
Komisja Lekarska na podstawie dokumentacji medycznej oraz, w miarę potrzeby, po przeprowadzeniu badania pacjenta, wydaje orzeczenie niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia sprzeciwu. Komisja Lekarska wydaje orzeczenie bezwzględną większością głosów w obecności pełnego składu tej komisji. Od rozstrzygnięcia Komisji Lekarskiej nie przysługuje odwołanie. Do postępowania przed Komisją Lekarską nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.
Komisja Lekarska po naradzie wydaje, w formie pisemnej, orzeczenie i uzasadnienie orzeczenia. Członek Komisji Lekarskiej, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może zgłosić zdanie odrębne i obowiązany jest uzasadnić je na piśmie. Orzeczenie sporządzone w dwóch egzemplarzach podpisuje cały skład Komisji Lekarskiej. Przewodniczący na posiedzeniu Komisji Lekarskiej, na którym wydano orzeczenie, odczytuje jego treść, przytaczając główne motywy uzasadnienia. Orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręcza się pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu niezwłocznie, a jeżeli nie uczestniczyli oni w posiedzeniu Komisji Lekarskiej – nie później niż w terminie 7 dni od dnia wydania orzeczenia.
Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii oraz orzeczenia lekarza - kto ponosi koszty?
Pacjent nie ponosi kosztów związanych z postępowaniem przed Komisją Lekarską. Koszty te, w tym wynagrodzenie członków komisji, ponosi Skarb Państwa.
Katalog praw pacjenta
- Prawo pacjenta do świadczeń zdrowotnych
- Prawo pacjenta do informacji
- Prawo do zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych
- Prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych
- Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
- Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta
- Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej
- Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
- Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
- Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej
- Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
ADWOKAT | DOKTOR NAUK PRAWNYCH
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Mecenas Marcin Chowaniec specjalizuje się w prawie cywilnym i karnym, ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu błędów medycznych i procesów odszkodowawczych. Reprezentuje także nauczycieli akademickich w postępowaniach dyscyplinarnych wszystkich szczebli oraz personel medyczny przed Sądami Lekarskimi, Sądami Pielęgniarek i Położnych oraz Rzecznikami Odpowiedzialności Zawodowej.