Łatwiej o specjalizację
Łatwiej o specjalizację
Sejm przegłosował w dniu 28 maja 2020 r. projekt ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty zakładający znaczące ułatwienia i udogodnienia dla młodych medyków. Ma on być odpowiedzią na głosy środowiska wskazujące na zbyt skomplikowaną ścieżkę kariery lekarzy. Poniżej przedstawiamy główne założenia projektu.
Aktualizacja: tekst nowelizacji ogłoszony zastał w dniu 24 lipca 2020 r. i tym samym nowelizacja weszła w życie w dniu 8 sierpnia 2020r.
Nowości na stażu
Łatwiej o specjalizację
Zasadą kierowania lekarzy i lekarzy dentystów na staż podyplomowy oprócz kryterium miejsca zamieszkania na terenie izby (nie zameldowania, jak dotychczas) będzie pierwszeństwo wyboru konkretnego miejsca odbywania stażu podyplomowego z uwzględnieniem średniej ocen uzyskanej w toku studiów. Średnią tą będzie można jednorazowo podnieść o 0,5 punktu, jeżeli lekarz w trakcie studiów był pierwszym autorem lub o 0,2 punktu, jeżeli był współautorem przynajmniej jednej publikacji naukowej, opublikowanej w czasopiśmie aktualnego, w dacie opublikowania publikacji naukowej, wykazu czasopism sporządzonego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 267 ust. 2 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce albo o 0,25 punktu, jeżeli lekarz w trakcie studiów uczestniczył w prowadzeniu działalności pożytku publicznego w sferze ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2190, z późn. zm.), potwierdzonej zaświadczeniem właściwego podmiotu prowadzącego działalność pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 688, z późn. zm.).
Stażyści będą uprawnieni do pełnienia dyżuru medycznego towarzyszącego innemu lekarzowi pełniącemu dyżur samodzielnie. Wprowadzono zbiór praw i obowiązków lekarza i lekarza dentysty odbywających staż podyplomowy. Przepisy w tym zakresie nie ulegają zmianie, zmienia się jedynie ich usytuowanie w akcie prawnym. Wyżej wymienione prawa i obowiązki stanowią konsekwencję wcześniejszej zmiany ustawy, która przywróciła, jako obowiązkowy etap szkolenia podyplomowego, staż podyplomowy przy jednocześnie jakościowej zmianie w odniesieniu do statusu lekarza stażysty przez przyznanie mu pełnego prawa wykonywania zawodu ograniczonego jedynie do miejsca odbywania stażu i nadzoru opiekuna stażu, przyznając jednocześnie lekarzowi stażyście istotne nowe kompetencje w postaci np. wystawiania recept oraz wydawania opinii i orzeczeń lekarskich. Obecna nowelizacja doprecyzowuje zakres kompetencji lekarza do wystawiania recept, wyraźnie stanowiąc, że uprawnienie to nie dotyczy recept „pro auctore” i „pro familiae”, jako wyjętych, z racji samego ich charakteru, z ram stażu podyplomowego i faktycznej możliwości weryfikacji i nadzorowania takich recept przez opiekuna stażu.
Nowością jest także rozszerzenie katalogu lekarzy albo lekarzy dentystów, którzy mogą pełnić funkcje opiekuna stażu o lekarza, który zaliczył w toku szkolenia specjalizacyjnego moduł podstawowy lub zdał Państwowy Egzamin Modułowy, albo lekarza, który ukończył 3 lata szkolenia specjalizacyjnego w specjalizacjach jednolitych. Zmianie podlega również określenie kwalifikacji opiekuna dla lekarza dentysty, którym może być lekarz dentysta posiadający specjalizację w określonej dziedzinie medycyny lub wykonujący zawód przez okres co najmniej 3 lat, a nie 5 lat jak dotychczas.
Łatwiej o specjalizację
Łatwiej o specjalizację
Procedura dostępu lekarzy do wolnych miejsc specjalizacyjnych zostanie ułatwiona przez dodanie przepisów umożliwiających utworzenie jednego, centralnego systemu kwalifikacji i rozdziału miejsc rezydenckich finansowanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia oraz pozostałych wolnych miejsc pozarezydenckich. Nowością jest wprowadzenie przepisów przyznających kierownikom specjalizacji dodatku, co będzie zobowiązaniem do zwiększenia przez nich nadzoru nad odbywanym przez lekarzy szkoleniem specjalizacyjnym.
W art. 16c zmienianej ustawy następuje doprecyzowanie rozdziału prowadzonego postępowania kwalifikacyjnego na wolne „miejsca rezydenckie” przyznawane przez ministra właściwego do spraw zdrowia i pozostałe wolne miejsca nazwane „miejscami pozarezydenckimi”. Lekarz chcący odbyć szkolenie specjalizacyjne składa wniosek, za pomocą SMK, odpowiednio do dyrektora CMKP (miejsca rezydenckie i pozarezydenckie) za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo do MON, albo ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub wyznaczonej przez niego komórki organizacyjnej. Oczekiwaną przez środowisko młodych lekarzy zmianą kwalifikacji na szkolenie specjalizacyjne będzie możliwość złożenia przez nich łącznie w trybie rezydenckim i pozarezydenckim wniosków na nie więcej niż piętnaście wariantów, jednakże w ustalonej przez lekarza kolejności priorytetowej (obecne postępowanie kwalifikacyjne umożliwia lekarzowi aplikowanie wyłącznie na jedną dziedzinę medycyny w jednym województwie). Nabór na specjalizacje odbywać się będzie 2 razy w roku – w sesji wiosennej i jesiennej.
Nowością oczekiwaną przez lekarzy będzie możliwość wyboru jednostki prowadzącej szkolenie, która wydała list intencyjny gwarantujący zatrudnienie lekarza celem odbycia szkolenia specjalizacyjnego, oraz wyboru jednostki, która wyraziła chęć zatrudnienia przy większym wynagrodzeniu, niż wynagrodzenie uzyskiwane w ramach rezydentury.
Na wniosek lekarzy, w art. 16f zmienianej ustawy, doprecyzowuje się sposób odbywania szkolenia specjalizacyjnego o zasadę, że lekarz odbywa szkolenie wyłącznie w zakresie ustalonym w programie specjalizacji. Powyższe ma na celu ograniczyć dysponowanie lekarzami w trakcie szkolenia specjalizacyjnego do innych celów niż zdobywanie wiedzy i umiejętności praktycznych związanych z daną dziedziną medycyny.
Do programu szkolenia specjalizacyjnego wprowadza się kurs atestacyjny, który będzie miał za zadanie dokonanie podsumowania całości wiedzy odbytego szkolenia w celu należytego przygotowania lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne do PES. Program ma zawierać również wskazanie jednostek organizacyjnych podmiotu leczniczego prowadzącego szkolenie specjalizacyjne, w których dopuszczać się będzie pełnienie dyżurów medycznych przez lekarza, oraz ma określać co najmniej okres 6 miesięcy szkolenia specjalizacyjnego odbywanego w szpitalu pierwszego lub drugiego stopnia podstawowego poziomu zabezpieczenia zdrowotnego w zakresie stażu podstawowego ujętego w module podstawowym z chirurgii ogólnej, chorób wewnętrznych i pediatrii. Powyższe ma zapewnić lekarzom zapoznanie się ze specyfiką pracy w tych szpitalach oraz umożliwić im wybór docelowego miejsca zatrudnienia.
Wychodząc naprzeciw postulatom lekarzy w zakresie ujednolicenia sposobu realizacji szkolenia specjalizacyjnego przez wszystkich lekarzy będących w trakcie specjalizacji, w art. 16i zmienianej ustawy przewiduje się, że lekarz odbywający szkolenie w trybie rezydenckim i pozarezydenckim odbywa je przez cały okres jego trwania w wymiarze czasu równemu czasowi pracy, o którym mowa w art. 93 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, tj. w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień, w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oraz pełni dyżury medyczne w wymiarze godzinowym określonym w programie specjalizacji, z uwzględnieniem jedenastogodzinnej przerwy na odpoczynek.
Lekarze będą mogli przystępować do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego już po zakończeniu przedostatniego roku szkolenia. Testy na każdy nowy termin egzamin PES składać się będą z 30% nowych pytań i 70% pytań wybranych z bazy pytań PES. Nowe pytania i testy będą opracowywane, przetwarzane, dystrybuowane i przechowywane w sposób uniemożliwiający dostęp do nich osobom innym niż uczestniczące w ich opracowaniu, przetwarzaniu, dystrybuowaniu i przechowywaniu, przeprowadzaniu PES lub sprawującym nadzór nad ich przeprowadzeniem. Pytania testowe wraz z poprawnymi odpowiedziami po ich wykorzystaniu będą, podobnie jak przy PEM, publikowane na stronie internetowej CEM oraz gromadzone w bazie pytań PES udostępnianej również na stronie internetowej CEM.
Łatwiejsza notyfikacja dla lekarzy spoza UE
Wprowadzone zostają przepisy umożliwiające w trybie uproszczonym, ale też pod kontrolą samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów, zatrudnianie w polskim systemie opieki zdrowotnej lekarzy specjalistów, którzy uzyskali kwalifikacje zawodowe poza Unią Europejską (UE), po spełnieniu określonych w ustawie wymogów. Uproszczeniem jest wprowadzenie do porządku prawnego Lekarskiego Egzaminu Weryfikacyjnego (LEW) oraz Lekarsko‑Dentystycznego Egzaminu Weryfikacyjnego (LDEW) dla lekarzy legitymujących się dyplomem ukończenia kierunku lekarskiego lub lekarsko‑dentystycznego w krajach spoza UE, dzięki którym możliwa będzie ocena kwalifikacji zawodowych tych lekarzy w odniesieniu do poziomu minimalnych wymogów kształcenia określonych w przepisach UE. Egzaminy organizowane będą przez Centrum Egzaminów Medycznych.
Uproszczeniem jest wprowadzenie także przepisu umożliwiającego odbywanie przez wszystkich lekarzy cudzoziemców szkolenia specjalizacyjnego na zasadach obowiązujących obywateli polskich.
Państwowy Egzamin Modułowy - ustawiczne doskonalenie zawodowe
Do porządku prawnego wprowadza się nowy egzaminy państwowy, który ma za zadanie sprawdzenie na danym etapie efektów szkolenia odbytego przez lekarzy ustawicznego doskonalenia zawodowego, tj. Państwowy Egzamin Modułowy (PEM). Projektowana ustawa, z uwagi na nieprecyzyjne dotychczas przepisy dotyczące kształcenia podyplomowego, porządkuje przepisy dotyczące procesu kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów przez określenie nowej definicji ustawicznego rozwoju zawodowego. Przez ustawiczny rozwój zawodowy rozumie się:
- kształcenie podyplomowe, które obejmuje staż podyplomowy, kształcenie specjalizacyjne, nabywanie umiejętności z zakresu danej dziedziny medycyny albo kilku dziedzin medycyny lub będące umiejętnością udzielania określonego świadczenia zdrowotnego, zwanych dalej „umiejętnościami zawodowymi”, oraz
- doskonalenie zawodowe, które obejmuje stałą aktywność w ramach samokształcenia oraz w zorganizowanych formach kształcenia.
UWAGA – na dzień sporządzania wpisu omawiana nowelizacja jeszcze nie obowiązuje.
ADWOKAT | DOKTOR NAUK PRAWNYCH
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Mecenas Marcin Chowaniec specjalizuje się w prawie cywilnym i karnym, ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu błędów medycznych i procesów odszkodowawczych. Reprezentuje także nauczycieli akademickich w postępowaniach dyscyplinarnych wszystkich szczebli oraz personel medyczny przed Sądami Lekarskimi, Sądami Pielęgniarek i Położnych oraz Rzecznikami Odpowiedzialności Zawodowej.