Przejdź do treści

GC Adwokaci

Zmiana kodeksu wyborczego. Jak głosować korespondencyjnie?

korespondencja

Zgodnie z projektem Tarczy Antykryzysowej przyjętym przez Sejm w nocy z 27 na 28 marca 2020 r. do kodeksu wyborczego wprowadzono głosowanie korespondencyjne w związku z epidemią koronawirusa i wyznaczonym na dzień 10 maja 2020 r. terminem wyborów prezydenckich. Jak głosować korespondencyjnie?

Kto może głosować korespondencyjnie?

Już obecnie kodeks wyborczy zna możliwość głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Po planowanej zmianie ustawy  możliwość głosowania korespondencyjnego uzyskają również wyborcy podlegający w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz wyborcy, którzy w najpóźniej w dniu wyborów ukończą 60 lat.

Obecnie głosowanie korespondencyjne jest wyłączone w przypadku głosowania w obwodach głosowania utworzonych w jednostkach, o których mowa w art. 12 § 4 i 7 (obwody wybrocze w  w zakładzie leczniczym, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym i areszcie śledczym oraz w oddziale zewnętrznym takiego zakładu i aresztu oraz w domu studenckim lub zespołach domów studenckich), oraz w obwodach głosowania utworzonych za granicą i na polskich statkach morskich, a także w przypadku udzielenia przez wyborcę niepełnosprawnego pełnomocnictwa do głosowania. Po nowelizacji głosowanie korespondencyjne będzie wyłączone również dla wyborców powyżej 60 roku życia, którzy udzielili pełnomocnictwa do głosowania. 

Jak wygląda glosowanie korespondencyjne?

Tryb dotychczasowy

Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca niepełnosprawny zgłasza komisarzowi wyborczemu do 15 dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Powinno zawierać nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL wyborcy niepełnosprawnego, oświadczenie o wpisaniu tego wyborcy do rejestru wyborców w danej gminie, oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie, a także wskazanie adresu, na który ma być wysłany pakiet wyborczy. Do zgłoszenia dołącza się kopię aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności.

Wyborca niepełnosprawny, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, otrzymuje, nie później niż 7 dni przed dniem wyborów, pakiet wyborczy. Pakiet wyborczy doręcza się wyłącznie do rąk własnych wyborcy niepełnosprawnego, po okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość i pisemnym pokwitowaniu odbioru.

Wyborca niepełnosprawny głosujący korespondencyjnie po wypełnieniu karty do głosowania wkłada ją do koperty na kartę do głosowania, którą zakleja, a następnie kopertę tę wkłada do koperty zwrotnej łącznie z podpisanym oświadczeniem o osobistym tajnym oddaniu głosu na karcie wyborczej i przesyła ją do właściwej obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie. Wyborca niepełnosprawny może przekazać kopertę zwrotną listonoszowi.

Poniżej przedstawiony został spot Państwowej Komisji Wyborczej stworzony na potrzeby wyborów do Sejmu i Senatu w 2019 r. opisujący sposób dotychczasowy głosowania korespondencyjnego.

Tryb po planowanych zmianach

Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca zgłasza komisarzowi wyborczemu do 15 dnia przed dniem wyborów, z wyjątkiem wyborcy podlegającego w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, który zamiar głosowania komisarzowi wyborczemu zgłasza do 5 dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie powinno zawierać nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL wyborcy, oświadczenie o wpisaniu tego wyborcy do rejestru wyborców w danej gminie, oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie, a także wskazanie adresu, na który ma być wysłany pakiet wyborczy. Do zgłoszenia wyborca niepełnosprawny dołącza kopię aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności.

Główny Inspektor Sanitarny lub działający z jego upoważnienia inny organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej przekazuje informację o wyborcach podlegających w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych właściwemu urzędnikowi wyborczemu, za pośrednictwem obsługującej go gminy.

Wyborca, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, otrzymuje, nie później niż 6 dni przed dniem wyborów, pakiet wyborczy, z wyjątkiem wyborcy podlegającego w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, który pakiet wyborczy otrzymuje nie później niż 2 dni przed dniem wyborców.

Wyborca głosujący korespondencyjnie po wypełnieniu karty do głosowania wkłada ją do koperty na kartę do głosowania, którą zakleja, a następnie kopertę tę wkłada do koperty zwrotnej łącznie z podpisanym oświadczeniem o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania i przesyła ją do właściwej obwodowej komisji wyborczej ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie, z wyjątkiem wyborcy podlegającemu w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, który kopertę zwrotną przekazuje listonoszowi. Wyborca niepełnosprawny oraz wyborca, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 60 lat, może także przekazać kopertę zwrotną listonoszowi.

Wątpliwości prawne wokół wprowadzanych zmian

Wprowadzenie do pakietu ustaw tzw. Tarczy Antykryzysowej zmian kodeksu wyborczego odbiło się szerokim echem w środowisku prawniczym, które wskazuje na istotne naruszenia prawa związane z wprowadzoną zmianą. 

Przedstawiane przez prawników argumenty podważają istotnie prawidłowość wprowadzonych zmian i rodzą wątpliwości co do ważności wyborów prezydenckich, o ile głosowanie korespondencyjne zostanie ostatecznie znowelizowane w ramach Tarczy Antykryzysowej a wybory odbędą się w planowanym wcześniej termie 10 maja 2020 r. 

Wyłonienie głowy państwa w takich okolicznościach nie będzie legalne

Nie można jednocześnie zapominać o zarzutach, że w związku z epidemią COVID-19 zostały spełnione wszystkie wymogi wprowadzenia stany wyjątkowego lub staniu klęski żywiołowej, których ogłoszenie wiązałoby się z koniecznością zmiany terminu wyborów. 

google-site-verification=p6NFRIeHfil2n-mzrjf1fwL4THXXH3SdsBDxOuhYos8