Można powiedzieć, że zachowek to wyrażona w ułamku część udziału spadkowego, który przysługiwałby uprawnionemu, gdyby był powołany do dziedziczenia. To, jakiej wielkości jest to ułamek zależy np. od wieku uprawnionego. Jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, to zachowek wynosi 2/3 wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. W pozostałych przypadkach jest to 1/2 wartości wspomnianego udziału spadkowego. By szczegółowo wyliczyć należną nam kwotę, trzeba ustalić tzw. substrat zachowku co wymaga określenia czystej wartość spadku. Czysta wartość spadku to nic innego jak różnica pomiędzy wartością wszystkich praw należących do spadku, według stanu z chwili śmierci spadkodawcy i wartości z chwili orzekania przez sąd o zachowku, a sumą długów spadkowych, (z wyjątkiem tych, które wynikają z uczynionych zapisów i poleceń). Obliczanie wysokości zachowku kończy operacja mnożenia substratu zachowku przez udział spadkowy stanowiący podstawę do jego obliczenia. Jej wynik wyraża kwotę należnego zachowku.