Zachowek to ciekawa instytucja prawa spadkowego określająca uprawnienie, które ma na celu ochronę osób najbliższych dla spadkodawcy. Stanowi tym samym zapewnienie uprawnionym otrzymania określonej wartości ze spadku, bez względu na wolę spadkodawcy. Czasami jednorazowa zapłata zachowku może być trudna i wpływać negatywnie na płynność finansową osoby zobowiązanej. Jednak ustawodawca podjął działania mające na celu rozwiązanie tego problemu.
Zachowek może zostać rozłożony na raty
W nowym art. 9971 kodeksu cywilnego przewidziano możliwość żądania odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty, przy uwzględnieniu sytuacji osobistej i majątkowej uprawnionego do zachowku oraz obowiązanego do zaspokojenia roszczenia z tytułu zachowku. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie do wszystkich obowiązanych i uprawnionych do zapłaty zachowku.
Zastrzeżono jednocześnie, że w przypadku rozłożenia na raty roszczenia z tytułu zachowku terminy ich uiszczenia nie mogą co do zasady łącznie przekraczać pięciu lat. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd, na wniosek zobowiązanego, może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych lub przedłużyć termin, o którym mowa wyżej. Natomiast zmieniony termin nie może być dłuższy niż dziesięć lat.
W wyjątkowych przypadkach - obniżenie zachowku
Wprowadzony art. 9971 kodeksu cywilnego dla wyjątkowych sytuacji przewiduje także możliwość obniżenia kwoty zachowku. W przypadku, gdy dojdzie do ustania okoliczności uzasadniających obniżenie zachowku, obowiązany z tytułu zachowku na wniosek osoby uprawnionej do zachowku, będzie zobowiązany do zwrotu uprawnionemu do zachowku sumy pieniężnej, o którą obniżono zachowek. Zwrotu sumy pieniężnej nie można będzie żądać po upływie pięciu lat od obniżenia zachowku.
W jakich sprawach przepisy znajdą zastosowanie
Przepis art. 9971 kodeksu cywilnego wchodzi w życie w dniu 22 maja 2023 r. Przepis art. 9971 kodeksu cywilnego stosuje się do wszystkich nowo wniesionych spraw, a także do postępowań w sprawie roszczeń z tytułu zachowku wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
Wiecej na temat zachowku przeczytasz tutaj.
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.