Nierzadko zdarza się, że skazany na karę ograniczenia wolności lub grzywny z różnych przyczyn nie wykonuje orzeczonej kary. Skazany taki ryzykuje koniecznością wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności i spędzenia dłuższego czasu w więzieniu. Rozwiązaniem dla takich osób może się okazać wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności.
Gdy orzeczono karę ograniczenia wolności
Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd ma obowiązek zarządzić wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Oznacza to, że jeżeli skazany nie wykonuje kary ograniczenia wolności powinien się on liczyć z koniecznością odbycia zastępczej kary pozbawienia wolności. W razie gdy skazany wykonał część kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym karze ograniczenia wolności pozostałej do wykonania, przyjmując, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności.
Sąd może natomiast orzec zastępczą karę pozbawienia wolności również wówczas gdy skazany uchyla się on od świadczenia pieniężnego lub obowiązków orzeczonych na podstawie art. 34 § 3 kodeksu karnego.
Gdy orzeczono karę grzywny
Analogicznie w w przypadku kary grzywny, jeżeli egzekucja grzywny okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd obowiązkowo zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, gdy skazany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy społecznie użytecznej zamienionej na podstawie art. 45 kodeksu karnego wykonawczego albo uchyla się od jej wykonania, lub zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa. Zarządzając wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności, przyjmuje się, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny dwóm stawkom dziennym grzywny; kara zastępcza nie może przekroczyć 12 miesięcy pozbawienia wolności, jak również górnej granicy kary pozbawienia wolności za dane przestępstwo, a jeżeli ustawa nie przewiduje za dane przestępstwo kary pozbawienia wolności, górna granica zastępczej kary pozbawienia wolności nie może przekroczyć 6 miesięcy.
Wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności
Sąd może w każdym czasie wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wypadku, gdy skazany oświadczy na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym. Oznacza to, że sąd może wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawia wolności zarówno przed rozpoczęciem wykonywania kary zastępczej jak i wtedy gdy skazany trafił już do zakładu karnego. Wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności i oznacza, że co prawda kara zastępcza jest orzeczona ale warunkowo jej się nie wykonuje. Skazany dostaje zatem niejako drugą szansę na wykonanie pierwotnej i uniknięcie więzienia.
Skazany, który uzyskał wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności powinien dopilnować aby wykonać pierwotną karę. Jeżeli bowiem taki skazany ponownie uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd obligatoryjnie zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Niedopuszczalne jest ponowne wstrzymanie wykonania tej samej zastępczej kary pozbawienia wolności, co oznacza że wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności możliwe jest tylko raz.
Jak uzyskać wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności
Skazany chcąc uzyskać wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności powinien złożyć wniosek o wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności. Wniosek ten składa się do sądu, który prowadzi postępowanie wykonawcze. Wniosek zostanie rozpoznany na posiedzeniu, w którym mogą wziąć udział prokurator, sądowy kurator zawodowy, skazany oraz jego obrońca.
Sąd rozpozna wniosek poprzez wydanie postanowienia w tym zakresie. Na postanowienie w przedmiocie wstrzymania i zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności oraz określenia wymiaru zastępczej kary pozbawienia wolności przysługuje zażalenie.
Rozwiązania dla skazanych
ADWOKAT | DOKTOR NAUK PRAWNYCH | ADIUNKT W AKADEMII WSB
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Mecenas Marcin Chowaniec specjalizuje się w prawie karnym, ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu błędów medycznych i procesów odszkodowawczych. Reprezentuje także nauczycieli akademickich w postępowaniach dyscyplinarnych wszystkich szczebli oraz personel medyczny przed Sądami Lekarskimi, Sądami Pielęgniarek i Położnych oraz Rzecznikami Odpowiedzialności Zawodowej. Prowadzi wykłady dla studentów prawa z postępowania karnego, ćwiczenia z logiki prawniczej, oraz konwersatoria dla studentów kierunku lekarskiego dotyczące tematyki praw pacjenta i błędów medycznych.