Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych jest rozwiązaniem dla osób, które nie są w stanie ponieść kosztów sądowych, w tym opłat i zaliczek na poczt wydatków. Istotnym jest prawidłowe sporządzenie takiego wniosku. W niniejszym artykule analizujemy kwestę wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.
Koszty sądowe czyli jakie?
Koszty sądowe to wszelkie opłaty sądowe oraz wydatki. Opłaty sądowe to przede wszystkim opłata od pisma wszczynające sprawę (pozew, wniosek), opłaty od wniosków o uzasadnienie oraz opłaty od środków zaskarżenia (apelacja, zażalenie). Do wydatków należy przede wszystkim zaliczyć wydatki na wynagrodzenia biegłych, kuratorów itp.
Pamiętajmy, że koszty sądowe to nie to samo co koszty procesu, a zwolnienie od kosztów sądowych nie oznacza zwolnienia od konieczności poniesienia kosztów procesu. Koszty procesu to koszty jakie ponosi strona postępowaniu w związku z postępowaniem. W szczególności będą to koszty profesjonalnego pełnomocnika, opłat skarbowych oraz sądowych. Zazwyczaj sąd orzeka obowiązek zwrotu kosztów procesu od strony przegrywającej na rzecz strony wygrywającej. Oznacza to, że jeżeli przegrasz postępowanie sądowe to najprawdopodobniej będziesz musiał zwrócić koszty procesu stronie przeciwnej.
Wniosek o zwolnienie
Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Sąd może odebrać od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych przyrzeczenie o treści: “Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne”.
Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie. Spółka handlowa powinna wykazać także, że jej wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki.
Stronę, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności, sąd, cofając zwolnienie, skazuje na grzywnę w wysokości do 1000 złotych. Niezależnie od obowiązku uiszczenia grzywny strona powinna uiścić wszystkie przepisane opłaty i pokryć obciążające ją wydatki. Osobę, która ponownie zgłosiła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, świadomie podając nieprawdziwe okoliczności o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, sąd, odrzucając wniosek, skazuje na grzywnę w wysokości do 2000 złotych.
Jak powinien wyglądać wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych?
Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych powinien zawierać wszystkie elementy pisma procesowego. Najważniejsze elementy takiego pisma to wskazanie właściwego sądu, oznaczenie stron i sygnatury sprawy, wniosek (tzw. petitum), uzasadnienie wniosku oraz podpis. W treści wniosku nie musisz podawać podstawy prawnej ale najczęściej art. 102 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. W razie złożenia wniosku ustnie do protokołu, oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania może być złożone także do protokołu. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych możesz złożyć zarówno z pierwszym pismem w sprawie (np. pozwem lub wnioskiem), w toku sprawy jak i przed wniesieniem sprawy.
Co dołączyć do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych należy koniecznie dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie takie należy złożyć na specjalnym formularzu dostępnym na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. W treści oświadczenia opisz swój majątek, wskaż źródła dochodu oraz koszty swojego utrzymania. W szczególności podaj jakie ponosisz opłaty za:
- czynsz
- media (np. prąd, woda, gaz)
- raty kredytów, pożyczek
- jedzenie
- środki higieny
- lekarstwa
- ubrania, buty
- utrzymanie pojazdów
- abonamenty (np. telewizja, internet, telefon)
- inne opłaty
Poza oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania do wniosku możesz dołączyć dowody potwierdzające, że twoja sytuacja majątkowa uzasadnia zwolnienie od kosztów sądowych. Mogą to myć przede wszystkim kopie rachunków, zaświadczeń lekarskich itp.
Pamiętajmy, że wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych może być połączony z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika/obrońcy z urzędu. Wówczas oba wnioski można zawrzeć w jednym piśmie i dołączyć jedno oświadczenie o stanie rodzinnym majątku dochodach i źródłach utrzymania.
Czytaj więcej o pismach sądowych
- Jak napisać pismo do sądu?
- Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
PRAWNIK
Prawnik w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w prawie medycznym, rodzinnym i obsłudze firm.