W dniu 19 maja 2020 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 30 kwietnia 2020 r. znaną jako tzw. ustawa antyprzemocowa. Ustawa ma celu wprowadzenie do porządku prawnego kompleksowych regulacji, które zapewnią ochronę prawną osobom doznającym przemocy w rodzinie. Wprowadza instrumenty prawne, które pozwolą na szybkie izolowanie osoby dotkniętej przemocą od osoby stosującej przemoc, w sytuacji gdy stwarza ona zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników.
ustawa antyprzemocowa.
Nakaz opuszczenia miejsca zamieszkania
Wprowadzane zmiany dotyczą nadania Policji oraz Żandarmerii Wojskowej (w stosunku do żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową) uprawnienia do wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Nakaz lub zakaz mogą być wydane podczas interwencji podjętej przez funkcjonariuszy lub żołnierzy albo w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie. Ustawa określa również kryteria, które policjanci lub żołnierze mają uwzględniać przy ocenie istnienia przesłanek do wydania nakazu lub zakazu. Nakaz lub zakaz będą mogły być wydane łącznie, nawet w przypadku nieobecności we wspólnie zajmowanym mieszkaniu osoby stosującej przemoc rodzinie. Będą przy tym natychmiast wykonalne i będą wskazywały m.in. obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc będzie obowiązana zachować.
Obowiązany do przestrzegania nakazu lub zakazu będzie musiał opuścić wspólnie zajmowane mieszkanie i jego bezpośrednie otoczenie, pozostawiając klucze w tym mieszkaniu. Będzie mógł zabrać rzeczy osobistego użytku. Osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której zostanie wydany nakaz lub zakaz, będzie także obowiązana do przekazania Policji bądź Żandarmerii Wojskowej informacji o miejscu pobytu oraz, w miarę możliwości, numeru telefonu.
Usprawnione postępowanie sądowe
Jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać, aby sąd zobowiązał go do opuszczenia mieszkania, o czym stanowi art. 11a ust. 1 u.p.p.r. Jak już podniesiono, sprawa tego rodzaju jest rozpoznawana w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Rozprawa powinna odbyć się w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku, a wydane postanowienie staje się wykonalne z chwilą ogłoszenia i może być zmienione lub uchylone w razie zmiany okoliczności (art. 11a ust. 2 u.p.p.r.).
Jednocześnie dla wzmocnienia skuteczności tego rozwiązania przewidziano zmianę w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2019 r. poz. 1120, z późn. zm.) polegającą na zastosowaniu trybu przyspieszonego wobec sprawców tego wykroczenia.
W celu kompleksowego uregulowania zagadnienia dotyczącego przemocy w rodzinie dokonano modyfikacji art. 15a ustawy o Policji normującego tryb zatrzymania przez policjanta osoby, która swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego. Nowelizacja w ust. 2 wprowadza ocenę, odrębnie dla osoby dorosłej i dziecka, ryzyka bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego, której powinien dokonać policjant, aby stwierdzić zasadność zatrzymania.
Wejście w życie
Ustawa antyprzemocowa wejdzie wżycie z upływem 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw tj. od dnia 29 maja 2020 r.
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.