Przedsiębiorca jak konsument

przedsiębiorca jak konsument

Początek 2021 roku zaowocował licznymi zmianami w prawie. Jedną z istotnych zmian jest modyfikacja praw przedsiębiorcy, który ze względów podatkowych co prawda nabywa towar lub usługę “na firmę” jednak dany towar lub usługa nie jest bezpośrednio związana z działalnością zawodową tego przedsiębiorcy. W konsekwencji powstała nowa kategoria uczestników obrotu gospodarczego czyli przedsiębiorcy-konsumenta.

Kim jest konsument?

Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Z dotychczasowej praktyki stosowania kodeksowej definicji konsumenta wynika natomiast, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, zawierając umowę z innym przedsiębiorcą – profesjonalistą (oferującym świadczenie z zakresu swojej branży lub specjalizacji) była traktowana także jako podmiot profesjonalny, nawet wtedy, gdy umowa ta nie jest bezpośrednio związana z branżą lub specjalizacją, którą ta osoba wykonuje/reprezentuje.

Wystawienie faktury za towar lub usługę „na firmę” było dotychczas równoznaczne z uznaniem, że dokonano tego w ramach obrotu z udziałem obu podmiotów profesjonalnych (każda czynność prawna potwierdzona fakturą wystawioną na przedsiębiorcę jest uznawana za czynność bezpośrednio związaną z jego działalnością gospodarczą lub zawodową). Sytuacja ta rodziła dysproporcję w zakresie praw i obowiązków podmiotów występujących w danej czynności prawnej. Przedsiębiorca dokonujący czynności prawnej z innym przedsiębiorcą, gdy nie dysponuje on odpowiednią wiedzą i doświadczeniem koniecznym do oceny przedmiotu tej czynności, nie mógł korzystać z ochrony konsumenckiej, mimo, że znajduje się w tym zakresie w tej samej sytuacji, w jakiej znajduje się konsument (z założenia podmiot nieprofesjonalny).

Przedsiębiorca jak konsument

Od 1 stycznia 2021 r. przepisy dotyczące konsumenta stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

przedsiębiorca jak konsument

Oznacza to, że obok dotychczasowych kategorii uczestników obrotu gospodarczego tj. konsumenta i przedsiębiorcy pojawia się nowa kategoria tzw. przedsiębiorca-konsument. Przedsiębiorca będzie traktowany w określonych sytuacjach jak konsument jedynie przy zawieraniu umów nieposiadających dla niego charakteru zawodowego, których nie zawiera w ramach dokonywanych codziennie czynności wynikających z przedmiotu działalności gospodarczej, który wskazał w CEIDG.

CEIDG jest powszechnie dostępnym źródłem informacji o przedsiębiorcach będących osobami fizycznymi. To rozwiązanie ułatwia weryfikację tego, czy dana czynność wchodzi w zakres czynności zawodowo podejmowanych w ramach rzeczywiście wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.

przedsiębiorca jak konsument

Z jakach praw konsumenta skorzysta przedsiębiorca?

Przedsiębiorca-konsument nie skorzysta w pełni z praw konsumenta. Do przedsiębiorcy-konsumenta stosuje się bowiem przepisy dotyczące niedozwolonych klauzul umownych. Postanowienia umowy zawieranej z przedsiębiorcą-konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Jeżeli niedozwolone postanowienie umowy zgodnie z art. 385¹ § 1 kodeksu cywilnego nie wiąże przedsiębiorcy-konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść przedsiębiorca-konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego przedsiębiorcy-konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

przedsiębiorca jak konsument

Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.