Piątka dla zwierząt – treść ustawy
18 września 2020 r. po burzliwych pracach Sejmu uchwalony został Druk Sejmowy nr 597 – Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz niektórych innych ustaw zwany także Piątką dla zwierząt. Co się zmieni? Poniżej analizujemy uchwalony projekt ustawy tzw. Piątki dla zwierząt.
Piątka dla zwierząt - treść ustawy
Treść ustawy w brzmieniu przyjętym przez Sejm po burzliwych obradach 18 września 2020 r. mona znaleźć na stronach Sejmu. Pamiętać należy, że projekt ustawy nadal jest na etapie legislacyjnym i nie musi być to ostateczne brzmienie ustawy.
Kluczowymi zmianami wprowadzanymi przez Piątkę dla zwierząt jest zakaz:
- organizacji na terenie Polski występów cyrkowych i istnienia menażerii objazdowych,
- chowu i hodowli zwierząt futerkowych (z wyjątkiem królika), hodowanych w celu pozyskania z nich futer,
- uboju bez ogłuszania zwierząt (uboju rytualnego), za wyjątkiem uboju na potrzeby członków polskich gmin i związków wyznaniowych.
Stanowisko Senatu
Senat wprowadził szereg zmian do projektu ustawy zarówno tych redakcyjnych jak i tych bardzij istotnych. rzyjęto poprawkę wykreślającą ograniczenia dotyczące uboju rytualnego drobiu, a także przewidującą, że hodowla zwierząt na futra może być prowadzona do 1 lipca 2023 roku, a ubój rytualny do 31 grudnia 2025 roku.
Teraz co do poprawek Senatu musi wypowiedzieć się Sejm, który może oprawki przyjąć w całości lub w części albo poprawki Senatu odrzucić.
Likwidacja cyrków
Autorzy projektu wskazują, że w cyrkach wykorzystywane są głównie zwierzęta, które w naturze występują jako zwierzęta dzikie. Cyrki nie są w stanie zapewnić zwierzętom warunków adekwatnych do ich potrzeb, m.in. kontaktu ze stadem, możliwości izolacji, kiedy tego potrzebują, pełnowymiarowych wybiegów, stymulacji psychiczno-ruchowej, poczucia bezpieczeństwa, możliwości samodzielnego zdobywania pożywienia przez dzikie zwierzęta i dostosowania diety do indywidualnych potrzeb.
Autorzy projektu podkreślają także, że w cyrkach zarówno zwierzęta dzikie, jak i udomowione dotyka szereg schorzeń. Począwszy od zaburzeń psychicznych, po urazy i choroby związane z tresurą i przyjmowaniem nienaturalnych postaw. Bardzo często u wszystkich gatunków obserwuje się stereotypie oraz problemy zdrowotne wywołane patologicznymi postawami i zaburzeniami w motoryce, takie jak stany zapalne stawów i przewlekłe urazy. Nauka sztuczek nie leżących w naturze dzikich zwierząt, wymaga często brutalnych metod tresury, w tym głodzenia. Zazwyczaj ma to miejsce, kiedy zwierzęta są jeszcze młode. Podczas tresury wykorzystywane są haki, elektryczne pałki, łańcuchy i pejcze, które mogą poważnie narażać zdrowie, a czasem nawet życie zwierząt.
Niehumanitarny ubój rytualny
Zdaniem autorów projektu Przygotowane na zlecenie Komisji Europejskiej raporty Europejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Żywności (EFSA-Q-2003-093) i Interdyscyplinarnego projektu Dialrel (2006-2010) oraz raport Rady d/s Dobrostanu Zwierząt Gospodarskich (2003 i 2009), zespołu doradczego przy brytyjskim Ministerstwie Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich potwierdziły, że ubój dokonywany poprzez podrzynanie gardła i wykrwawianie bez pozbawienia świadomości jest w najwyższym stopniu niehumanitarny i powoduje zadawanie zwierzętom trudnych do wyobrażenia męczarni.
Jednocześnie projekt ustawy przewiduje, że ubój bez ogłuszania będzie możliwy na potrzeby członków związków wyznaniowych o uregulowanej sytuacji prawnej funkcjonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Proponowany wyjątek ma związek z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 grudnia 2014 roku (Dz. U. poz. 1794), który w zakresie, w jakim nie zezwala na poddawanie zwierząt ubojowi w ubojni (rzeźni) według szczególnych metod wymaganych przez obrzędy religijne, jest niezgodny z art. 53 ust. 1, 2 i 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 9 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2. Ubój ten jednak nie będzie mógł być wykonywany przy użyciu tzw. klatek obrotowych.
Zakaz hodowli zwierząt futerkowych na futra z wyjątkami
Projekt ustawy wprowadza zakaz hodowli zwierząt futerkowych na futra. Autorzy projektu argumentują, że niektóre zwierzęta futerkowe, będące przedmiotem chowu i hodowli na futra, są drapieżnikami, które w warunkach naturalnych występują na dużych terenach pojedynczo lub w małych stadach. Na fermach hodowlanych utrzymywane są w ciasnych klatkach, ograniczających ich naturalne potrzeby. Obecnie warunki chowu i hodowli zwierząt futerkowych reguluje Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1966). Zwierzęta pozbawione są bodźców, stłoczenie na małej przestrzeni powoduje agresję, pogryzienia, akty kanibalizmu, a także stereotypię i apatię. Dominuje chów klatkowy, bez stałego podłoża, na konstrukcji z metalowych krat. Uniemożliwia to prawidłowy rozwój kończyn u zwierząt, prowadzi do zwyrodnień, a w wielu przypadkach do śmierci młodych zwierząt uwięzionych w kratach.
Zakaz nie będzie jednak dotyczył hodowli królików. Autorzy nie wskazują jednak powodów odmiennego traktowania tych zwierząt.
Zaostrzone zasady prowadzenia schronisk
Zgodnie z treścią projektu z chwilą jego wejścia w życie prowadzić schroniska dla bezdomnych zwierząt będą mogły jedynie jednostki organizacyjne gminy oraz organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, działających nie dla zysku i posiadających status organizacji pożytku publicznego, w rozumieniu art. 20 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057)
Wprowadzony zostanie zakaz zatrudniania i zezwalania na prowadzenie schronisk dla osób skazanych prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwa których przedmiotem było zwierzę, a także za umyślne przestępstwo, popełnione z użyciem przemocy. Nadto osoba pracujące w schronisku lub prowadząca takie schronisko musi spełniać warunek pełnoletniości o móc pochwalić się nieposzlakowaną opinią.
Zmiany obejmą również zasady kontroli dokonywanych przez Inspekcję Weterynaryjną w tych placówkach.
Większe możliwości organizacji społecznych
Projekt ustawy wprowadza noty typ wykroczenia polegający na uniemożliwianiu udziału przedstawicieli organizacji społecznych w czynnościach kontrolnych dokonywanych przez Inspekcję. Nowe wykroczenie zagrożone będzie karą grzywny. Rozwiązanie to ma chronić aktywistów broniących praw zwierząt podczas interwencji. Projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie możliwości asysty Policji, straży gminnej w przypadku odbierania zwierzęcia przez organizację społeczną (art. 7 ust. 3 u.o.z) oraz przyznanie prawa organizacji społecznej, korzystającej z asysty policjanta, strażnika straży gminnej, do wejścia na teren nieruchomości bez zgody lub pomimo sprzeciwu jej właściciela.
Lepsze warunki dla zwierząt domowych
Projekt zakłada wprowadzenie zakazu utrzymywania zwierząt na uwięzi w sposób stały. Projekt ustawy zakłada umożliwienie trzymania zwierząt w kojcu. W tym celu wprowadza się definicję kojca oraz wskazuje się jego minimalne wymiary.
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.