Orzeczenie o winie rozkładu pożycia w małżeństwie możne rodzić różnorakie skutki dla małżonków – zarówno co do dopuszczalności samego rozwodu jak również późniejszych relacji pomiędzy nimi.
Czym jest wina rozkładu pożycia
Rozwód może zostać orzeczony z orzeczeniem o winie rozkładu pożycia jednego z małżonków, z winy obi stron oraz bez orzekania o winie. Orzeczenie o winie stanowi istotny element orzeczenia rozwodowego i ma wpływ zarówno na możliwość orzeczenia rozwodu jak i dalsze relacje między byłymi małżonkami. Kiedy jednak małżonek będzie winny rozkładu pożycia?
Małżonek jest winny rozkładu pożycia jeżeli jego postępowanie naruszyło obowiązki małżeńskie i w konsekwencji doprowadziło do rozpadu związku. Zgodnie z utartym orzecznictwem przy przypisywaniu małżonkom w wyroku rozwodowym winy nie ma znaczenia okoliczność, który z małżonków ponosi winę większą, a który mniejszą (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2005 r. w prawie o sygn. akt V CK 646/04). Wina nie jest zatem stopniowalna. W konsekwencji do orzeczenia, że rozkład pożycia nastąpił z winy obu stron wystarczy ustalenie, że każdy z małżonków ponosi winę choćby w minimalnym stopniu.
Wina a możliwość orzeczenia rozwodu
Treść orzeczenia o winie przy rozwodzie wpływa na możliwość orzeczenia rozwodu. Rozwód nie jest bowiem dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód, albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Orzeczenie o winie a alimenty
Orzeczenie o wyłącznej winie jednego z małżonków niesie doniosłe skutki w zakresie obowiązku alimentacyjnego. W szczególności ograniczona została możliwość domagania się alimentów od byłego współmałżonka przez małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Jedynie małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
Z drugiej zaś strony jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. W konsekwencji małżonek wyłącznie winny może być zobowiązany do alimentacji małżonka niewinnego niezależnie od tego czy ten ostatni znalazł się w niedostatku. Nadto z chwilą prawomocnego orzeczenia rozwodu wygasa definitywnie obowiązek alimentacyjny względem małżonka, który został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia.
Orzeczenie o winie a przebaczenie
Kodeks rodzinny i opiekuńczy w przepisach o rozwodzie nie normuje problematyki przebaczenia przez małżonka drugiej stronie zachowania, które doprowadziło do rozkładu pożycia. W niektórych przypadkach przebaczenie nagannego zachowania może jednak spowodować, że to zachowanie nie będzie brane pod uwagę jako przyczyna rozkładu pożycia.
Zarówno wyraźne, jak i dorozumiane wybaczenie krzywdy wyrządzonej przez jednego z małżonków drugiemu należy w zasadzie traktować jako uwarunkowane odpowiednim zachowaniem się małżonka na przyszłość. W przypadku ponownego uchybienia tego samego lub innego rodzaju, małżonek żądający rozwodu może powoływać się również i na krzywdy już wybaczone. Rzeczą Sądu będzie ocenić, czy odnowione nową krzywdą poczucie dawnej krzywdy było jeszcze dostatecznie silne, żeby krzywda dawna mogła stanowić współprzyczynę rozkładu.
Rozwód bez orzekania o winie
Rozwód bez orzekania o winie jest szybszy, prostszy i pozwala rozstanie w dobrej atmosferze. Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości aż w ok 75 % przypadków rozwód orzekany jest bez orzekania o winie.
Rozwody bez orzekania o winie
Rozwody z winy jednej ze stron
Rozwody z winy obu stron
Małżonkowie chcący zakończyć swój związek w ten sposób powinni w zrządzaniu pozwu rozwodowego wskazać, iż żądają rozwodu bez orzekania o winie. Wówczas przyjmuje się, że żaden z małżonków nie ponosi winy na rozkład pożycia. Pamiętać jednak należy, iż w przypadku orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie rozkładu pożycia brak jest podstaw do żądania alimentów na podstawie art 60 § 2 KRiO .
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.