19 września 2020 r. wchodzi w życie jedna z największych nowelizacji prawa budowlanego ostatnich lat. Z założenia twórców nowelizacja prawa budowlanego 2020 r. ma uprościć i przyspieszyć proces inwestycyjno-budowlany oraz zapewnić większą stabilność podejmowanych w nim rozstrzygnięć. W niniejszym artykule analizujemy wprowadzone zmiany.
Druk 121 i proces legislacyjny
Projekt ustawy o zamianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw wpłynął do sejmu w styczniu 2020 r. Prace nad ustawą ledwie dwa miesiące i 18 marca 2020 r. ostateczny tekst ustawy został ogłoszony w dzienniku ustaw.
Projekt budowlany po nowemu
Dotychczas projekt budowlany stanowił jeden dokument obejmujący projekty ze wszystkich branż – od projektu zagospodarowania terenu przez projekt architektoniczny po projekt techniczny obejmujący wszystkie instalacje obiektu. Nowelizacja prawa budowlanego 2020 r. wprowadza podział projektu budowlanego na 3 typy projektów:
- projekt zagospodarowania działki lub terenu
- projekt architektoniczno-budowlany
- projekt techniczny.
Celem uzyskania pozwolenia na budowę konieczne będzie dołączenie do wniosku o pozwolenie na budowę projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanym. Natomiast projekt techniczny przedkładany będzie organowi nadzoru budowlanego dopiero na etapie składania wniosku o wydanie decyzji pozwolenia na użytkowanie.
Zmiana zasad uzyskiwania zgody na odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych
Prawo budowlane 2020 r. rozszerza możliwość uzyskania zgody na odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych – przepisów określających warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie oraz warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych. Od września 2020 r. możliwe będzie uzyskanie zgody na takie odstępstwo już nie tylko przed wydaniem pozwolenia na budeowę ale również przed zmianą decyzji pozwolenia na budowę. Oznacza to, że jeżeli w trakcie realizacji inwestycji pojawi się potrzeba wprowadzenia zmian projektu wymagających uzyskania zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych inwestor będzie miał możliwość wprowadzenia takich zmian, oczywiście po uzyskanie stosownej zgody na odstępstwa.
Niezależnie od powyższego należy pamiętać, że zgodna na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych nie będzie mogła zostać wydana w trakcie postępowania legalizacji samowoli budowlanej.
Bez wzoru decyzji o pozwoleniu na budowę
Od września 2020 r. organy administracji nie będą już korzystać ze wzorów decyzji o pozwoleniu na budowę. W konsekwencji decyzja o pozwoleniu na budowę będzie wydawana w oparciu o wymogi określone w Kodeksie Postępowania Administracyjnego, bez określonego wzoru.
Łatwiejsza legalizacja samowoli budowlanej
Wobec niejasności poprzednio obowiązujących przepisów nowelizacja Prawa budowlanego wprowadziła samodzielną procedurę legalizacji samowoli budowlanej. Wprowadzono także uproszczone postępowanie legalizacyjne dla samowoli budowlanych, obiektów budowlanego lub części obiektów budowalnych zbudowanych bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat. Nie będzie można jednak wszcząć uproszczonego postępowania legalizacyjnego, jeśli przed 19 września 2020 r. dla samowoli budowlanej wydany zostanie nakaz rozbiórki.
Większa trwałość decyzji o pozwoleniu na budowę
Prawo budowlane 2020 r. wprowadza zasadę, że decyzja o pozwoleniu na budowę będzie mogła być unieważniona wyłącznie w okresie 5 lat od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia. Decyzja o pozwoleniu a użytkowanie będzie mogła być unieważniona natomiast w okresie 5 lat od dnia, w którym stała się ostateczna. Powyższe rozwiązanie zwiększa trwałość decyzji o pozwoleniu na budowę oraz decyzji o pozwoleniu na użytkowania.
Nowy katalog obiektów wymagających zgłoszenia lub pozwolenia na budowę
Nowelizacja Prawa budowanego zmieniła katalog inwestycji wymagających pozwolenia na budowę, wykonywanych na podstawie zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, a także tych wykonywanych bez decyzji o pozwoleniu na budowę oraz bez zgłoszenia właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Ograniczenie sytuacji gdy zgłoszenie ma przyśpieszyć i ułatwić procesy inwestycyjne w szczególności w tych przypadkach gdy przeprowadzenie inwestycji nie jest przedsięwzięciem skomplikowanym technologicznie oraz ma spowodować zmniejszenie obciążenia organów administracji architektoniczno-budowlanej.
Obecnie nie wymagają powolnienia ani zgłoszenia m.in. tarasy przydomowe o powierzchni zabudowy do 35 m2 zostały zwolnione z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę jak i zgłoszenia. Ponadto uznano, że obiekty budowlane będące urządzeniami melioracji wodnych, które są z punktu widzenia budowlanego prostymi obiektami, nie powinny wymagać ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia. Tym samym ułatwiona zostanie ich realizacja w porównaniu do stanu obecnego, gdy wymagają one dokonania zgłoszenia. Z pozwolenia na budowę i obowiązku dokonywania zgłoszenia zwolniona została także budowa stawów i zbiorników wodnych o powierzchni nieprzekraczającej 1000 m2 i głębokości nieprzekraczającej 3 m położonych w całości na gruntach rolnych.
Nowy katalog inwestycji wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia znajdziesz tutaj.
Inne zmiany
Omawiana nowelizacja wprowadza także szereg innych zmian uszczegóławiających Prawo budowlane precyzując obowiązki inwestora, obowiązki kierownika budowy, zmiany dotyczące nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego, z określeniem procedury postępowania i kontroli przez organy nadzoru budowlanego oraz wysokości kar jakie nałożone mogą zostać za nielegalne użytkowanie obiektu budowlanego, zmiany w zakresie przyłączania inwestycji do sieci elektroenergetycznych, gazowych, ciepłowniczych wodociągowych i kanalizacyjnych, w tym wprowadzenie kar za opóźnienia i inne.
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.