Na posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej w dniu 5 maja 2022 r. Rada podjęła decyzję o podniesieniu stopy referencyjnej NBP o 0,75 pkt proc., tj. do poziomu 5,25 %. Nowe stopy procentowe obowiązywać będą od dnia 6 maja 2022 r. To kolejna decyzja o podniesieniu stóp procentowych od czasu ogłoszenia w Polsce stanu epidemii. Decyzja ta będzie miała istotny wpływ na wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
Rada podjęła decyzję o podwyższeniu stopy referencyjnej NBP o 0,75 pkt proc., tj. do poziomu 5,25%. Jednocześnie Rada ustaliła następujący poziom pozostałych stóp procentowych NBP:
- stopa referencyjna 5,25% w skali rocznej;
- stopa lombardowa 5,75% w skali rocznej;
- stopa depozytowa 4,75% w skali rocznej;
- stopa redyskonta weksli 5,30% w skali rocznej;
- stopa dyskontowa weksli 5,35% w skali rocznej;
Uzasadnienie decyzji
wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
W uzasadnieniu swojej decyzji Rada wskazała, że dostępne dane wskazują, że w Polsce – po silnym wzroście PKB w IV kw. ub.r. – w I kw. br. utrzymała się wysoka dynamika aktywności gospodarczej. W marcu – pomimo pogorszenia nastrojów podmiotów gospodarczych w reakcji na agresję zbrojną Rosji przeciw Ukrainie – dynamika sprzedaży detalicznej oraz produkcji przemysłowej i budowlano-montażowej pozostała wysoka. Jednocześnie nadal rośnie zatrudnienie, czemu towarzyszy wyraźny wzrost wynagrodzeń. Jednocześnie nadal rośnie zatrudnienie, czemu towarzyszy wyraźny wzrost wynagrodzeń. W kolejnych kwartałach można oczekiwać utrzymywania się korzystnej koniunktury, choć prognozowane jest stopniowe spowolnienie wzrostu gospodarczego, a perspektywy koniunktury, zarówno w Polsce, jak i na świecie, obarczone są znaczną niepewnością związaną z wpływem rosyjskiej agresji zbrojnej przeciw Ukrainie.
wysokość odsetek od 7 kwietnia 2022 r.
Inflacja w Polsce – według wstępnych danych GUS – wzrosła w kwietniu 2022 r. do 12,3% r/r, do czego przyczynił się głównie silny wzrost cen żywności ze względu na wzrost cen surowców rolnych na rynkach światowych związany z agresją zbrojną Rosji na Ukrainę. W kierunku istotnie podwyższonej inflacji nadal oddziałują także wysokie światowe ceny surowców energetycznych oraz wcześniejsze wzrosty regulowanych krajowych taryf na energię elektryczną, gaz ziemny i energię cieplną. Jednocześnie wzrostom cen sprzyja także trwające ożywienie gospodarcze, w tym wzrost popytu stymulowany rosnącymi dochodami gospodarstw domowych. Inflację ogranicza natomiast obniżenie części stawek podatkowych w ramach Tarczy Antyinflacyjnej. W nadchodzących kwartałach inflacja pozostanie istotnie podwyższona ze względu na dalsze oddziaływanie czynników obecnie podwyższających dynamikę cen, w tym związanych z rosyjską agresją zbrojną przeciw Ukrainie. W kolejnych latach, wraz z wygasaniem wpływu szoków obecnie podbijających ceny, inflacja będzie się obniżała. Obniżaniu inflacji powinno sprzyjać także umocnienie złotego, które w ocenie Rady będzie spójne z fundamentami polskiej gospodarki
wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
Rada oceniła, że utrzymuje się ryzyko kształtowania się inflacji powyżej celu inflacyjnego NBP w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej. Aby ograniczyć to ryzyko, a więc dążąc do obniżenia inflacji do celu NBP w średnim okresie, Rada postanowiła ponownie podwyższyć stopy procentowe NBP. Podwyższenie stóp procentowych NBP będzie także oddziaływać w kierunku ograniczenia oczekiwań inflacyjnych.
Informację o poprzednio obowiązujących stopach procentowych i odsetkach znajdziesz tutaj.
Odsetki kapitałowe
Zgodnie z art. 359 § 2 kodeksu cywilnego jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. W tej sytuacji odsetki ustawowe od dnia 6 maja 2022 r. wynosić będą 8,75 % w skali roku.
Strony stosunku prawnego mogą jednak odmienne ustalić wysokość odsetek kapitałowych. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości tzw. odsetek maksymalnych. Zgodnie zaś z art. 359 § 2¹ kodeksu cywilnego maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych czyli 17,50 % w skali roku.
Odsetki za opóźnienie
wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
W przypadku świadczeń pieniężnych jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Zgodnie z art. 481 § 2 kodeksu cywilnego jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. W tej sytuacji odsetki za ustawowe opóźnienie od dnia 6 maja 2022 r. wynosić będą 10,75 % w skali roku.
Strony stosunku prawnego mogą jednak odmienne ustalić wysokość odsetek za opóźnienie. Nie mogą one jednak przekraczać wysokości tzw. odsetek maksymalnych za opóźnienie. Zgodnie zaś z art. 481 § 2¹ kodeksu cywilnego maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie czyli 21,50 % w skali roku.
Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych
wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 r., która określa szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych, skutki niewykonania takich obowiązków oraz postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przewiduje odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych. Zgodnie z art. 4 pkt 3 lit. a i b ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych:
- w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych;
- w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktów procentowych;
- 1 stycznia - do odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca;
- 1 lipca - do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia.
Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych i opłata prolongacyjna
wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
Jeżeli w postępowaniu podatkowym po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego organ podatkowy stwierdzi, że podatnik mimo ciążącego na nim obowiązku nie złożył deklaracji, wysokość zaliczek jest inna niż wykazana w deklaracji lub zaliczki nie zostały zapłacone w całości lub w części, organ ten wydaje decyzję, w której określa wysokość odsetek za zwłokę na dzień złożenia zeznania podatkowego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, a w przypadku niezłożenia zeznania w terminie – odsetki na ostatni dzień terminu złożenia zeznania, przyjmując prawidłową wysokość zaliczek na podatek.
Stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych określana jest na podstawie art. 56 § 1 ustawy ordynacja podatkowa i jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Ponadto ustawa przewiduje stawkę obniżoną 50% oraz stawkę podwyższoną w wysokości 150% stawki odsetek za zwłokę.
Wobec podniesienia stopy oprocentowania kredytu lombardowego do poziomu 5,75% aktualnie odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych wynoszą 13,50% w skali roku.
Opłata prolongacyjna stanowi opłatę wnoszoną przez podatnika, któremu na mocy decyzji organu podatkowego odroczono termin płatności podatku lub rozłożono na raty zapłatę podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę i jest uiszczana w wysokości 50% stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych
wysokość odsetek od 6 maja 2022 r.
Odsetki od zaległości składkowych
Odsetki za nieopłacone w terminie składki na ubezpieczenia oblicza się według tej samej zasady, jak w przypadku zaległości podatkowych (obowiązuje ta sama stopa odsetek, czyli równowartość dwukrotności podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP oraz dwóch punktów procentowych, nie mniej jednak niż 8%). Wobec podniesienia stopy oprocentowania kredytu lombardowego do poziomu 5,00% aktualnie odsetki od zaległości składkowych wynoszą 13,50% w skali roku.
Odsetki za opóźnienie liczone są od następnego dnia po terminie płatności do dnia zapłaty należności (włącznie). Wyliczona kwota odsetek jest zaokrąglana do pełnych złotych.
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.