W związku z ostatnimi kontrowersyjnymi i bulwersującymi opinię publiczną działaniami organów ścigania (w szczególności Policji), polegającymi na masowym zatrzymywaniu demonstrantów w Warszawie, odmawianiu obrońcom kontaktu z klientami oraz osobami najbliższymi, przypominamy Państwu jakie prawa bezwzględnie przysługują każdemu zatrzymanemu.
Prawa osoby zatrzymanej
- Prawo do informacji o przyczynie zatrzymania i do bycia wysłuchanym (art. 244 § 2 kpk).
- Prawo do złożenia lub odmowy złożenia oświadczenia w swojej sprawie (art. 244 § 3 kpk).
- Prawo do niezwłocznego kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym i bezpośredniej z nim rozmowy (art. 245 § 1 kpk).
- Jeżeli zatrzymany nie zna wystarczająco języka polskiego -prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza (art. 72 § 1 kpk).
- Prawo do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania (art. 244 § 3 kpk).
- Prawo do zawiadomienia osoby najbliższej lub innej wskazanej osoby, jak również pracodawcy, szkoły, uczelni, dowódcy oraz osoby zarządzającej przedsiębiorstwem zatrzymanego albo przedsiębiorstwem, za które jest on odpowiedzialny, o zatrzymaniu (art. 245 § 2, art. 261 § 1, § 2 i § 3 kpk). O zatrzymaniu Policja zawiadamia organ prowadzący przeciwko oskarżonemu postępowanie w innej sprawie, o ile o nim wie (art. 261 § 2a kpk).
- Jeżeli zatrzymany nie jest obywatelem polskim -prawo do kontaktu z urzędem konsularnym lub z przedstawicielstwem dyplomatycznym państwa, którego jest obywatelem. Jeżeli nie posiada żadnego obywatelstwa -prawo do kontaktu z przedstawicielem państwa, w którym zatrzymany mieszka na stałe (art. 612 § 2 kpk). Jeżeli przewiduje to umowa konsularna między Polską a państwem, którego zatrzymany jest obywatelem, właściwy urząd konsularny lub przedstawicielstwo dyplomatyczne zostaną poinformowane o zatrzymaniu również bez jego prośby.
- Prawo do wniesienia do sądu zażalenia na zatrzymanie w terminie 7 dni od dnia zatrzymania. W zażaleniu można się domagać zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości zatrzymania (art. 246 § 1 kpk).
- Prawo do natychmiastowego zwolnienia, jeżeli przyczyny zatrzymania przestały istnieć, albo po upływie 48 godzin od chwili zatrzymania, o ile zatrzymany nie zostanie w tym czasie przekazany do sądu z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. W wypadku przekazania do sądu zatrzymany zostanie zwolniony, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania nie zostanie mu doręczone postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania (art. 248 § 1 i § 2 kpk).
- Dostęp do niezbędnej pomocy medycznej.
Masowe zatrzymywanie demonstrantów w Warszawie
W czasie piątkowych protestów przeciw tymczasowemu aresztowaniu aktywistki LGBT, policja zatrzymała kilkadziesiąt osób. To sprowokowało kolejne manifestacje przeciwko zatrzymaniom. Policja mówi o agresji demonstrantów. (źródło: http://www.tvn24.pl). Zatrzymanym Policja utrudniała lub wręcz uniemożliwiała kontakt z obrońcami.
Art. 42. Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
- Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego.
- Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.
- Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.
Stanowczo sprzeciwiamy się takim działaniom organów ścigania wskazując, iż kontakt z obrońcą to podstawowe, konstytucyjne prawo każdej osoby zatrzymanej, a każde ograniczenie tego prawa traktować należy jako poważne naruszenie praw i wolności obywatelskich.
ADWOKAT | DOKTOR NAUK PRAWNYCH | ADIUNKT W AKADEMII WSB
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Mecenas Marcin Chowaniec specjalizuje się w prawie karnym, ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu błędów medycznych i procesów odszkodowawczych. Reprezentuje także nauczycieli akademickich w postępowaniach dyscyplinarnych wszystkich szczebli oraz personel medyczny przed Sądami Lekarskimi, Sądami Pielęgniarek i Położnych oraz Rzecznikami Odpowiedzialności Zawodowej. Prowadzi wykłady dla studentów prawa z postępowania karnego, ćwiczenia z logiki prawniczej, oraz konwersatoria dla studentów kierunku lekarskiego dotyczące tematyki praw pacjenta i błędów medycznych.