Prawo testowania, czyli dokonywania rozrządzeń majątkiem na wypadek śmierci, to jedno z najstarszych praw ustanowionych przez człowieka. Uprawnienie do decydowania komu i w jakiej części przypadnie pozostawiony przez zmarłego majątek może być wykonywane w drodze testamentu. W niniejszym artykule omawiamy jak sporządzić testament.
jak sporządzić testament
Art. 941 kodeksu cywilnegoRozrządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament.
Czym jest testement?
Testament, potoczenie zwany również ostatnią wolą spadkodawcy zawiera decyzje dotyczące spadku po autorze testamentu (spadkodawcy), zwanym również testatorem. Może on zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy. Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia. Testator ma wiele możliwości na rozdysponowanie swoim majątkiem za pomocą testamentu. Pamiętać jednak należy, że do ważności testamentu należy wypełnić wymagania dotyczące jego formy. Pełne odzwierciedlenie woli testatora będzie również łatwiejsze jeżeli spadkodawca użyje właściwych, prawnych określeń dotyczących spadku.
Formy testamentów
W zwykłych okolicznościach każdy testator ma możliwość sporządzenia testementu w jednej z trzech form tzw. testamentów zwykłych. W polskim prawie przewidziano następujące formy testamentów zwykłych:
- testament własnoręczny
- testament allograficzny
- testament notarialny
Ponadto prawo przewiduje także testamenty szczególne, które mogą mieć zastosowanie tylko w ściśle określonych okolicznościach – gdy testator nie miał obiektywnej możliwości sporządzenia testamentu zwykłego. Testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego. Prawo przewiduje następujące formy testamentów szczególnych:
- testament ustny
- testament podróżny
- testament wojskowy
Jak sporządzić testament?
W treści testamentu można rozporządzić zarówno całością majątku jak i tylko poszczególnymi jego elementami np. zapisując komuś tylko jedną rzecz. Testator może również w treści testamentu wydać polecenia swoim spadkobiercom lub wydziedziczyć danych członków rodziny. Przed sporządzeniem testamentu warto rozważyć jakie zapisy mają się w nim znaleźć. Poniżej przedstawiamy możliwe elementy testamentu.
Krok 1: powołanie do spadku
Rozporządzić całością spadku można poprzez powołanie do spadku jednej lub kilku osób. Testator może zdecydować również w jakich częściach spadkobiercy mają dziedziczyć. Jeżeli spadkodawca powołał do spadku lub do oznaczonej części spadku kilku spadkobierców, nie określając ich udziałów spadkowych, dziedziczą oni w częściach równych. Powołać do spadku można każdą osobę, nie musi być to członek rodziny. Testator nie musi również w żaden sposób uzasadniać swojego wyboru.
Przykład:“Do całości swojego spadku powołuję Jana Kowalskiego.”“Do całości swojego spadku powołuję Jana Kowalskiego w 1/3 części i Andrzeja Nowaka w 2/3 części.”
Krok 2: wydziedziczenie
W treści testamentu testator może wydziedziczyć członków rodziny. Wydziedziczenie często mylone jest z powołaniem do dziedziczenia osób spoza rodziny. Tymczasem wydziedziczenie oznacza pozbawienie zstępnych, małżonka lub rodziców testatora prawa do zachowku po nim.
Przykład:“Wydziedziczam mojego syna Jana Kowalskiego, bo od kilku lat nie utrzymuje za mną kontaktu, nie interesuje się mną i nie dopełnia swoich obowiązków rodzinnych względem mnie.”
Krok 3: zapisy
Ponadto testator ma możliwość przekazania danej osobie również tylko jednego składnika majątku np. biżuterii, samochodu czy też rodzinnej pamiątki. Rozporządzenie poszczególnymi składnikami majątku może nastąpić w drodze zapisu zwykłego lub zapisu windykacyjnego, przy czym zapis windykacyjny może zostać dokonany wyłącznie w formie testamentu notarialnego.
Przykład:“Zobowiązuję mojego spadkobiercę do przekazania Janowi Nowakowi mojego motoru marku Yamaha nr rej. ABC 1234”
Krok 4: polecenia
Przykład:“Polecam mojemu spadkobiercy aby w ciągu 3 lat od mojej śmierci podjął studia prawnicze.”
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.