W czasach kryzysu coraz częściej spotykamy się z problemem niepłacących dłużników. Z opóźnieniach w płatnościach spotykają się nie tylko firmy, ale także osoby fizyczne. W takich sytuacjach konieczne może się okazać skorzystanie z drogi prawnej aby odzyskać taką wierzytelność. Jak odzyskać pieniądze od dłużnika?
Windykacja przedsądowa
Pierwszym krokiem każdego wierzyciela jest windykacja przedsądowa, która obejmuje takie działania jak przypomnienie o płatności, kontakt telefoniczny z dłużnikiem, przypomnienia mailowe itp. W toku takiej windykacji może się okazać, że dłużnik chciałby samodzielnie spłacić dług ale z rożnych przyczyn nie jest to możliwe w pierwotnym terminie. W takiej sytuacji można rozważyć zawarcie ugody, w której zadłużenie zostanie rozłożone na raty.
Wezwanie do zapłaty
Kolejnym etapem odzyskiwania należności jest pisemne wezwanie dłużnika do zapłaty. Pismo takie powinno zostać wysłane do dłużnika listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Wezwanie do zapłaty powinno zawierać:
- oznaczenie wierzyciela;
- oznaczenie dłużnika;
- oznaczenie dochodzonej kwoty;
- wskazanie z jakiego tytułu wierzyciel domaga się zapłaty;
- wskazanie ewentualnych odsetek;
- określenie terminu w jakim dochodzona kwota ma zastać zapłacona;
- ewentualnie wskazanie, że niedokonanie zapłaty w terminie spowoduje rozważenie przez wierzyciela skierowania sprawy do sądu;
- podpis.
Jak odzyskać pieniądze od dłużnika
Ten krok wierzyciel może wykonać zarówno samodzielnie jak i z pomocą profesjonalnego pełnomocnika (adwokata lub radcy prawnego.
Pozew do sądu
Jeżeli wezwanie do zapłaty nie przyniosło oczekiwanych skutków, wierzyciel powinien rozważyć wystąpienie z powództwem o zapłatę. Pozew powinien spełniać wszystkie wymogi pisma procesowego, a także zawierać:
- dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna;
- oznaczenie daty wymagalności roszczenia w sprawach o zasądzenie roszczenia;
- wskazanie faktów, na których powód opiera swoje żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu;
- informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.
Pozew może zawierać wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda oraz wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o:
- wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych;
- dokonanie oględzin;
- polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin;
- zażądanie dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich, wraz z uprawdopodobnieniem, że strona sama nie może ich uzyskać.
Postępowanie w EPU
Jak odzyskać pieniądze od dłużnika
Ciekawym rozwiązaniem dla wierzycieli jest elektroniczne postępowanie upominawcze, które toczy się przed tzw. e-Sadem. Jest to rozwiązanie tańsze i szybsze niż powództwo przed zwykłym sądem. E-Sąd to popularna nazwa dla Sadu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydziału Cywilnego, który rozpoznaje wszystkie sprawy w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Postępowanie takie toczy się w całości elektronicznie, a pozew składa się za pośrednictwem specjalnego formularza. W treści formularza należy podać strony postępowania, dochodzone kwoty, w tym odsetki, dowody oraz uzasadnienie. Do pozwu nie załącza się jakichkolwiek dokumentów, należy je jednak dokładnie opisać w pozwie. Jeżeli pozew został porządzony prawidłowo, a roszczenie jest zgodne z prawem e-Sąd wydaje nakaz zapłaty, który doręcza się pozwanemu.
Jak odzyskać pieniądze od dłużnika
Pozwany ma 2 tygodnie od daty doręczenia nakazu zapłaty na wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty. Jeśli taki sprzeciw skutecznie wniesie, nakaz zostanie uchylony, sprawa w EPU zostanie umorzona i będzie trzeba skierować sprawę do sądu zwykłego. Jeśli strona pozwana nakazu zapłaty nie odbierze, a adres do doręczeń strony pozwanej wskazany w pozwie jest tożsamy z jej adresem w rejestrze PESEL (adres zameldowania), CEIDG lub KRS, to nakaz i tak się uprawomocni.
Jeżeli w terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Na żądanie stron sąd, rozpoznając sprawę, uwzględni koszty poniesione przez strony w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Egzekucja komornicza
Po uprawomocnieniu się orzeczenia należy wystąpić o nadanie orzeczeniu klauzuli wykonalności. Wierzyciel otrzyma wówczas wyrok lub nakaz zapłaty wraz z klauzulą wykonalności. Z tym dokumentem oraz wnioskiem o wszczęcie egzekucji należy skierować się do komornika. Komornik prowadzi egzekucję egzekwując należność m.in z wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, środków na rachunkach bankowych, ruchomości i nieruchomości.
Jak odzyskać pieniądze od dłużnika
Jak odzyskać pieniądze od dłużnika w inny sposób?
Innym rozwiązaniem dla wierzyciela jest sprzedaż wierzytelności, czyli cesja wierzytelności. Wierzyciel może bowiem bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Jak odzyskać pieniądze od dłużnika
Ile kosztuje pełnomocnik w sprawach o zapłatę?
Koszt prowadzenia sprawy o zapłatę zależy m.in. od wartości dochodzonej kwoty oraz zawiłości sprawy. Pewną podpowiedzią są minimalne stawki wynikające z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie. Zgodnie z rozporządzeniem, stawki minimalne w postepowaniu zwyłkym wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
- do 500 zł - 90 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł - 270 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł - 900 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł - 1800 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł - 3600 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł - 5400 zł;
- powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł - 10 800 zł;
- powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł - 15 000 zł;
- powyżej 5 000 000 zł - 25 000 zł.
W sprawach rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
- do 500 zł - 60 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł - 180 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł - 600 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł - 1200 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł - 2400 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł - 3600 zł;
- powyżej 200 000 zł - 7200 zł.
Stawki minimalne wynoszą w sprawach egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie stawki w postępowaniu zwykłym, a przy egzekucji innego rodzaju – 25% tej stawki.
Jak odzyskać pieniądze od dłużnika
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.