30 listopada 2020 r. weszła w życie tzw. ustawa antyprzemocowa. Przewiduje ona daleko idące ułatwienia w walce z przestępczością domową. Najważniejszym narzędziem przewidzianym przez ustawę antyprzemocową jest uproszczona eksmisja za znęcanie się nad rodziną.
Eksmisja za znęcanie się nad rodziną w drodze nakazu Policji
Wprowadzane zmiany dotyczą nadania Policji oraz Żandarmerii Wojskowej (w stosunku do żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową) uprawnienia do wydania nakazu natychmiastowego opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Nakaz lub zakaz mogą być wydane podczas interwencji podjętej przez funkcjonariuszy lub żołnierzy albo w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie.
Zgodnie treścią ustawy funkcjonariusz Policji uprawniony będzie do wydania takiego nakazu lub zakazu jeśli osoba stosująca przemoc w rodzinie stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą. Nakaz lub zakaz będą mogły być wydane łącznie, nawet w przypadku nieobecności we wspólnie zajmowanym mieszkaniu osoby stosującej przemoc rodzinie. Nakaz i zakaz są natychmiast wykonalne i powinny wskazywać m.in. obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc będzie obowiązana zachować.
Obowiązany do przestrzegania nakazu lub zakazu będzie musiał opuścić wspólnie zajmowane mieszkanie i jego bezpośrednie otoczenie, pozostawiając klucze w tym mieszkaniu. Będzie mógł zabrać rzeczy osobistego użytku. Osoba stosująca przemoc w rodzinie, wobec której zostanie wydany nakaz lub zakaz, będzie także obowiązana do przekazania Policji bądź Żandarmerii Wojskowej informacji o miejscu pobytu oraz, w miarę możliwości, numeru telefonu.
Odwołanie od decyzji funkcjonariusza
Nakaz natychmiastowego opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia wydany przez funkcjonariusza nie jest ostateczny. Osoba wobec której został wydany może bowiem złożyć zażalenie na nakaz lub zakaz do właściwego sądu rejonowego. Termin na wniesienie zażalenia wynosi 3 dni od daty otrzymania nakazu lub zakazu.
W toku postepowania sąd zbada prawidłowość, legalność i zasadność zaskarżonego zakazu lub nakazu. Sąd może uchylić zaskarżony nakaz lub zakaz. W takiej sytuacji sąd niezwłocznie zawiadamia osobę dotkniętą przemocą w rodzinie, prokuratora, właściwą jednostkę policji oraz zespół interdyscyplinarny, o którym mowa w przepisach ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Pamiętać należy, że nakaz i zakaz są natychmiast wykonalne. Oznacza to, że osoba wobec której wydano taki nakaz lub zakaz musi go wykonać niezależnie od tego czy się z nim zgadza czy nie i czy zaskarżyła taką decyzję do sądu.
Co z rzeczami osoby stosującej przemoc?
Eksmisja za znęcanie się nad rodziną związana jest z koniecznością pozostawiania przez osobę stosującą przemoc większości jej rzeczy w opuszczanym mieszkaniu. Nowa regulacja przewiduje możliwość zabrania przez osobę stosującą przemoc za wspólnie zajmowanego mieszkania przedmiotów osobistego użytku i służących do świadczenia pracy oraz będących własnością osoby stosującej przemoc w rodzinie zwierząt domowych. Pozostałe rzeczy będące własnością osoby stosującej przemoc powinny zostać szczegółowo wskazane w protokole sporządzanym przez funkcjonariuszy przy czynności opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia przez osobę stosującą przemoc w rodzinie.
Jeżeli w okresie obowiązywania nakazu lub zakazu zajdzie potrzeba zabrania przez osobę stosującą przemoc w rodzinie mienia stanowiącego jej własność, w szczególności niezabranych uprzednio przedmiotów osobistego użytku i służących do świadczenia pracy lub zwierząt domowych, ze wspólnie zajmowanego mieszkania, może się to odbyć jeden raz, wyłącznie w obecności policjanta, po wcześniejszym uzgodnieniu przez nich terminu z osobą dotkniętą tą przemocą. Osoba dotknięta przemocą w rodzinie ma prawo brać udział w tej czynności lub upoważnić do udziału w niej inną osobę.
Łatwiejsza eksmisja za znęcanie się nad rodziną na drodze cywilnej
Nowa regulacja upraszcza rowenież postpowanie cywilne o eksmisję za znęcanie się nad rodziną. Jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać na drodze cywilnej, aby sąd zobowiązał go do opuszczenia mieszkania (eksmisja za znęcanie). Sprawa będzie rozpoznawana w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym. Rozprawa powinna odbyć się w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku, a wydane postanowienie staje się wykonalne z chwilą ogłoszenia i może być zmienione lub uchylone w razie zmiany okoliczności.
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.