Prawo przewiduje możliwość darowania innej osobie rzeczy lub kwoty pieniężnej. Istnieje możliwość dokonania darowizny zarówno na rzecz członka rodziny, jak i osoby obcej. W języku prawnym, osobę darującą określa się mianem „darczyńcy”, a przyjmującą mianem „obdarowanego”. W przypadku chęci obdarowania kogoś, warto jednak pamiętać o kilku wymogach z tym związanych.
W jaki sposób dokonać darowizny?
Darowizna dokonywana jest za pomocą umowy zawieranej przez darczyńcę i obdarowanego. Zasadą jest, że darowizna dokonywana jest za pomocą aktu notarialnego sporządzanego u notariusza. Umowa zawarta w innej formie stanie się ważna dopiero z chwilą przekazania rzeczy lub darowanej kwoty obdarowanemu. W przypadku zrezygnowania z formy aktu notarialnego warto jednak sporządzić umowę darowizny w formie pisemnej, której przedstawienia w późniejszym czasie może domagać się Urząd Skarbowy. W umowie należy wyraźnie wskazać kto zawiera umowę, co, przez kogo i komu jest darowane oraz oświadczenie obdarowanego, że darowiznę przyjmuje. W przypadku darowania rzeczy warto wskazać w treści umowy wartość tej rzeczy. W niektórych przypadkach zrezygnowanie z formy aktu notarialnego nie jest możliwe, np. w przypadku darowania nieruchomości. W takich sytuacjach darowizna dokonana bez zachowania formy aktu notarialnego jest nieważna.
Czy darowaną kwotę można przekazać obdarowanemu w gotówce?
Darowizna kwoty pieniężnej powinna nastąpić za pomocną przelewu ze względu na kwestie podatkowe. Unikać należy sytuacji, gdy darczyńca udaje się z obdarowanym do banku i obdarowany wpłaca pieniądze na swoje konto w obecności darczyńcy – takie przekazanie pieniędzy jest równoznaczne z przekazaniem ich w gotówce. W przypadku zaś drobnych kwot darowiznę można przekazać w gotówce.
Czy trzeba zgłaszać gdzieś dokonanie darowizny?
Tak. Darowiznę musi zgłosić obdarowany w swoim Urzędzie Skarbowym. Jeżeli obdarowany jest w stosunku do darczyńcy małżonkiem (również byłym), zstępnym (dzieckiem, wnukiem, prawnukiem), wstępnym (rodzicem, babcią, dziadkiem, prababcią, pradziadkiem), rodzeństwem pasierbem, ojczymem, macochą, teściem, zięciem lub synową to darowizna nie będzie opodatkowana o ile obdarowany w terminie 6 miesięcy od dnia dokonania darowizny złoży w swoim Urzędzie Skarbowym wypełniony druk SD-Z2. Nie jest konieczne zgłaszanie darowizny jeżeli obdarowany dostał majątek, którego wartość nie przekracza 9 637 zł. Do tej kwoty liczy się majątek otrzymany łącznie w ciągu 5 lat od jednej osoby (i z darowizny, i ze spadku).
W przypadku dalszej rodziny i osób obcych darowizna podlega opodatkowaniu. W takiej sytuacji obdarowany zobowiązany jest złożyć w swoim Urzędzie Skarbowym wypełniony druk SD-3. Podatek obliczy za obdarowanego Urząd Skarbowy. Uwzględni kwotę wolną od podatku i skalę podatkową. Na zapłatę podatku obdarowany ma 14 dni od dnia otrzymania decyzji.
Czy można odwołać darowiznę?
Tak. Prawo przewiduje możliwość odwołania darowizny nawet już wykonanej, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Odwołać darowiznę należy w formie pisemnej zawierającej własnoręczny podpis darczyńcy, którą należy doręczyć obdarowanemu (najlepiej listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub osobiście za pokwitowaniem na kopi pisma). W wypadku gdyby obdarowany nie zwrócił odwołanej darowizny w sposób dobrowolny, darczyńca może domagać się jej zwrotu przed sądem
ADWOKAT
Założyciel i partner w Kancelarii GC Adwokaci. Specjalizuje się w obsłudze kontraktów budowlanych i prawie zamówień publicznych. Prowadzi również sprawy cywilne, w szczególności z zakresu prawa umów, prawa rzeczowego i spadkowego.